Αρθροσκόπηση Ώμου

Τι είναι η Aρθροσκόπηση Ώμου;

Aρθροσκόπηση ώμου είναι μία ελάχιστα επεμβατική μέθοδος, η οποία εφαρμόζεται για την καλύτερη διάγνωση και τη θεραπεία διαφόρων βλαβών στην περιοχή της άρθρωσης του ώμου. Πρόκειται για μία σύγχρονη τεχνική που επιτρέπει να δούμε στο εσωτερικό της άρθρωσης, να εντοπίσουμε με ακρίβεια και να επιδιορθώσουμε άμεσα τις βλάβες του ώμου, χωρίς νοσηλεία του ασθενούς.

Ο ώμος είναι μία άρθρωση που εκτελεί κινήσεις σε πολλαπλά επίπεδα και γι’ αυτό, είναι ιδιαίτερα επιρρεπής σε τραυματισμούς. Παλιότερα, η μόνη θεραπευτική επιλογή ήταν το ανοιχτό χειρουργείο με όλα τα σχετικά συνακόλουθα προβλήματα όπως μεγάλος τραυματισμός της άρθρωσης, πολυήμερη νοσηλεία του ασθενούς και ακινητοποίηση του ώμου με πόνο για πολλές εβδομάδες. Η πρωτοποριακή μέθοδος της αρθροσκόπησης ήρθε για να λύσει τα παραπάνω προβλήματα.

Ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός – Αθλητίατρος Αναστάσιος Δεληγεώργης έχει εξειδικευτεί στις νεότερες τεχνικές της αρθροσκοπικής χειρουργικής σε διεθνώς πιστοποιημένα εκπαιδευτικά ορθοπαιδικά κέντρα ενώ έχει διατελέσει Κλινικός Εκπαιδευτής αρθροσκόπησης σε μεγάλα νοσοκομεία του εξωτερικού και σε διεθνή συνέδρια. Παράλληλα, η Γ Ορθοπαιδική Κλινική του Υγεία στην οποία είναι Αναπληρωτής Δ/ντής, αποτελεί ένα από τα ελάχιστα ορθοπαιδικά κέντρα στην Ελλάδα που έχουν πιστοποιηθεί διεθνώς ως εκπαιδευτικό κέντρο αρθροσκοπικής χειρουργικής .

Ανατομία Ώμου

Ο ώμος είναι μια πολύπλοκη άρθρωση με το μεγαλύτερο εύρος κίνησης από οποιαδήποτε άλλη άρθρωση του σώματος. Βρίσκεται εκεί που συναντάται το κεντρικό τμήμα του βραχιονίου με την ωμοπλάτη και το περιφερικό άκρο της κλείδας.

Το κεντρικό τμήμα του βραχιονίου αποτελείται από την βραχιόνιο κεφαλή που έχει σφαιρικό σχήμα και βρίσκεται απέναντι από την κοίλη επιφάνεια της ωμογλήνης που είναι τμήμα της ωμοπλάτης. Οι δύο αυτές επιφάνειες καλύπτονται από αρθρικό χόνδρο, μια λεία επιφάνεια που επιτρέπει την ομαλή ολίσθηση αλλά και την απορρόφηση των κραδασμών κατά τη διάρκεια της κίνησης και της φόρτισης.

Επιχείλιος Χόνδρος. Η ωμογλήνη περιβάλλεται στο χείλος της από έναν ισχυρό ινοχόνδρινο ιστό, τον επιχείλιο χόνδρο. Ο χόνδρος αυτός αυξάνει το βάθος της ωμογλήνης και συμβάλλει στη σταθερότητα της άρθρωσης.

Αρθρικός θύλακος. Η άρθρωση περιβάλλεται από τον αρθρικό θύλακο ο οποίος παράγει αρθρικό υγρό και λιπαίνει την άρθρωση. Επίσης, η άρθρωση περιβάλλεται από διάφορους συνδέσμους οι οποίοι συμβάλουν στη σταθερότητα της άρθρωσης.

Τενόντιο πέταλο. Τέσσερις τένοντες περιβάλλουν την άρθρωση του ώμου οι οποίοι κρατούν την κεφαλή επικεντρωμένη απέναντι στην αβαθή ωμογλήνη. Οι τένοντες αυτοί δημιουργούν ένα πέταλο που καλύπτει τη βραχιόνιο κεφαλή και τη συνδέει με την ωμοπλάτη. Το τενόντιο πέταλο αποτελείται από τους τένοντες του Υπακανθίου, του Υπερακανθίου, του Υποπλατίου και του Ελάσσονος στρογγύλου.

Ορογόνος Θύλακος (Bursa). Πάνω από το τενόντιο πέταλο και κάτω από το ακρώμιο, το οστικό τμήμα της ωμοπλάτης που βρίσκεται πάνω από την κεφαλή, υπάρχει ένας ορογόνος θύλακος. Ο θύλακος αυτός παράγει υγρό κι επιτρέπει την ομαλή ολίσθηση του τενοντίου πετάλου που καλύπτει την κεφαλή του βραχιονίου όταν σηκώνουμε το χέρι.

Περιγραφή της αρθροσκόπησης ώμου

Ο ορθοπαιδικός χειρουργός εισάγει στο δέρμα του ώμου μέσω μίας μικρής οπής (περίπου 3-5 χιλιοστών) το αρθροσκόπιο, το οποίο φέρει μια μικροσκοπική κάμερα με ισχυρό φωτισμό που συνδέεται με μία ειδική οθόνη. Εκεί προβάλλεται σε μεγέθυνση εξαιρετικά καθαρή και έγχρωμη η εικόνα του εσωτερικού της άρθρωσης.

Δίνεται έτσι στον χειρουργό η δυνατότητα:

• να εξετάσει προσεκτικά το εσωτερικό της άρθρωσης (του ώμου), να εντοπίσει και να διαγνώσει με μεγάλη ακρίβεια τις όποιες βλάβες, ακόμα και τις πολύ μικρές, και στα πιο δυσπρόσιτα σημεία
• να επιδιορθώσει τις ενδαρθρικές και περιαρθρικές βλάβες με τη βοήθεια ειδικά σχεδιασμένων, πολύ λεπτών εργαλείων και εμφυτεύσιμων αδρανών υλικών, όπως ράμματα και άγκυρες. Ενδεικτικά, μπορεί να προχωρήσει σε αποκατάσταση τενόντων που έχουν υποστεί ρήξη, σε λύση συμφύσεων, σε επιδιόρθωση βλαβών που έχουν προέλθει από εξάρθρημα (π.χ. αποκατάσταση του επιχείλιου χόνδρου).

Οι τομές που γίνονται ειναι λίγων χιλιοστών (σε αντίθεση με τις μεγάλες τομές που γίνονται στα ανοιχτά χειρουργεία) και τραυματίζουν ελάχιστα τους μυς και τους γύρω ιστούς με αποτέλεσμα τη μείωση των πιθανών επιπλοκών και του μετεγχειρητικού πόνου. Τα οποια σημαδάκια δημιουργούνται, εξαφανίζονται σταδιακά μέσα σε μερικούς μήνες.

Σε κάποιες περιπτώσεις, η εφαρμογή βιολογικών θεραπειών (εγχύσεις Βλαστοκυττάρων-Stem Cells , Πλάσματος Πλούσιου σε Αιμοπετάλια-PRP) σε συνδυασμό με την αρθροσκόπηση μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην αποκατάσταση της βλάβης.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η αρθροσκόπηση του ώμου διαρκεί το πολύ μία ώρα. Πραγματοποιείται με συνδυασμό περιοχικής και ελαφριάς γενικής αναισθησίας ανάλογα με το ιστορικό του ασθενούς και ο ασθενής επιστρέφει την ίδια ημέρα σπίτι του.

Νέες Αρθροσκοπικές τεχνικές

Η αρθροσκοπική χειρουργική παρουσιάζει αλματώδη ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια αναπτύσσοντας διαρκώς νέες τεχνικές και νέα εξειδικευμένα εργαλεία, που την καθιστούν ολοένα και λιγότερο επεμβατική. Διαφορετικές, εξελιγμένες αρθροσκοπικές τεχνικές εφαρμόζονται ανάλογα με το είδος και τη βαρύτητα της βλάβης.

Στις απλές βλάβες, γίνεται άμεση επιδιόρθωσή τους (όπως συρραφή τενόντων, λύση συμφύσεων) ενώ στις βαρύτερες περιπτώσεις, μπορούν να εφαρμοστουν πιο σύνθετες και εξελιγμένες τεχνικές σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία. Ενδεικτικά, αναφέρονται:

• σε μαζικές, μη επιδιορθώσιμες ρήξεις του τενοντίου πετάλου, μπορεί ανά περίπτωση να γίνει ανακατασκευή του άνω αρθρικού θυλάκου με χρήση μοσχεύματος από τον ίδιο τον ασθενή (αυτομόσχευμα) ή να γίνουν τενοντομεταφορές για την υποκατάσταση της λειτουργίας κάποιου μυός
• σε υποτροπιάζοντα εξαρθρήματα και σε περιπτώσεις με μεγάλα οστικά ελλείμματα της άρθρωσης του ώμου, πραγματοποιείται χρήση-τοποθέτηση αυτόλογου οστικού μοσχεύματος (τεχνική bone block) από το λαγόνιο οστό ή μετάθεση της κορακοειδούς απόφυσης (τεχνική Latarjet).
• στις ρήξεις του τενοντίου πετάλου, και ειδικά σε χρόνιες βλάβες, χρειάζεται επιπλέον ενίσχυση της συρραφής της βλάβης οχι μόνο μηχανικά αλλά και βιολογικά. Αυτό γίνεται με τη χρήση είτε βλαστοκυττάρων είτε πλάσματος πλούσιου σε αιμοπετάλια (PRP) είτε κυττάρων που προέρχονται από τον υπακρωμιακό θύλακο είτε αυτόλογων τενόντιων μοσχευμάτων οπως του τένοντα της μακράς κεφαλής του δικέφαλου. Σκοπός είναι η ενίσχυση της επούλωσης της συρραφής και η βελτίωση του κλινικού αποτελέσματος.

Οι εξελίξεις στην αρθροσκόπηση δεν αφορούν μόνο τις τεχνικές αλλά και τα υλικά. Όλο και περισσότερο χρησιμοποιούνται νέα υλικά «χαμηλού προφίλ», νέας τεχνολογίας, ανθεκτικά και βιοσυμβατά. Ενδεικτικά αναφέρονται οι άγκυρες τύπου «all suture anchors», πολύ μικρότερες των συμβατικών, πολύ ισχυρές και αποτελούμενες μόνο απο ράμματα και όχι απο μεταλλικά ή άλλα σκληρά υλικά.

Με τις νέες, μικρότερες αγκυρες ειναι δυνατο να τοποθετηθούν περισσότερες για το ίδιο μέγεθος ρήξης και επομένως, να πραγματοποιηθεί ισχυρότερη συρραφή. Επίσης, επιτρέπεται να πραγματοποιηθεί μετεγχειρητικά μαγνητική τομογραφία, αν χρειαστεί, για να απεικονιστεί η συρραφή και η ακεραιότητα του τένοντα, κάτι που δε γινόταν παλαιοτερα με τις μεταλλικές άγκυρες. Τελος, σε περίπτωση νέας ρήξης η αναθεώρηση ειναι πολύ πιο εύκολη αφού δεν θα υπάρχουν μεγάλα μεταλλικά υλικά.

Πλεονεκτήματα αρθροσκόπησης ώμου

Η αρθροσκοπική χειρουργική παρουσιάζει συγκριτικά πλεονεκτήματα έναντι της ανοιχτής χειρουργικής επέμβασης:

• Ελάχιστα επεμβατική μέθοδος
• Ελάχιστα τραυματική (πολύ μικρές τομές)
• Υψηλή διαγνωστική ακρίβεια (λεπτομερής απεικόνιση του εσωτερικού της άρθρωσης)
• Δε χρειάζεται νοσηλεία
• Σημαντικά μικρότερη πιθανότητα επιπλοκών
• Ελάχιστος μετεγχειρητικός πόνος
• Άμεση κινητοποίηση
• Χωρίς μετεγχειρητικές ουλές
• Άμεση επιστροφή στις απλές καθημερινές δραστηριότητες
• Αποτελεσματικότερη και ταχύτερη θεραπευτική αποκατάσταση

Ενδείξεις για τη διενέργεια αρθροσκόπησης ώμου

Η αρθροσκόπηση ώμου πραγματοποιείται κυρίως για την αντιμετώπιση των παρακάτω παθήσεων:

• Ρήξη του τενοντίου πετάλου
• Ρήξη επιχειλίου χόνδρου και συνδέσμων του ώμου σε εξαρθρήματα ή οξεία και χρόνια αστάθεια
• Εμμένουσα ασβεστοποιός τενοντίτιδα
• Δυσκαμψία ώμου (Παγωμένος Ώμος)
• Παθήσεις του τένοντα της μακράς κεφαλής του δικεφάλου μυός
• Βλάβες, κακώσεις του αρθρικού χόνδρου
• Πίεση υπερπλάτιου νεύρου
• Σύνδρομο πρόσκρουσης
• Παθήσεις του αρθρικού υμένα
• Ύπαρξη ελεύθερων ενδοαρθρικών σωμάτων
• Επιλεγμένα κατάγματα
• Αρχόμενη αρθρίτιδα

Μετεγχειρητική Αποκατάσταση

Μετά το χειρουργείο, συνήθως προτείνεται για τις πρώτες ημέρες η χρήση ειδικής ανάρτησης ώμου, η οποία επιτρέπει στον ασθενή να χρησιμοποιεί το χΜετά το χειρουργείο, συνήθως προτείνεται για τις πρώτες ημέρες η χρήση ειδικής ανάρτησης ώμου, η οποία επιτρέπει στον ασθενή να χρησιμοποιεί το χέρι του για τις βασικές καθημερινές δραστηριότητες, αλλά ταυτόχρονα προστατεύει την περιοχή που έχει χειρουργηθεί.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο μετεγχειρητικός πόνος είναι ήπιος και αντιμετωπίζεται με απλά παυσίπονα, σύμφωνα με τις οδηγίες του ιατρού. Στόχος είναι ο ασθενής να νιώθει άνετα και να μπορεί να κινητοποιείται σταδιακά χωρίς έντονη ενόχληση.

Ο ασθενής μετά την επέμβαση πρέπει να παρακολουθείται τακτικά από τον ιατρό, ώστε:

• να ελέγχεται η πορεία επούλωσης των τραυμάτων
• να δίνονται εξατομικευμένες οδηγίες για την κινητοποίηση του ώμου
• να προσαρμόζεται το πρόγραμμα αποκατάστασης ανάλογα με την πρόοδο

Όταν υπάρχουν ράμματα στο δέρμα, συνήθως αφαιρούνται μετά από 8–10 ημέρες, ανάλογα με την επούλωση.

Για μια πετυχημένη μετεγχειρητική αποκατάσταση, είναι ιδιαίτερα σημαντικό ο ασθενής να ακολουθήσει πιστά:

το προτεινόμενο πρόγραμμα φυσικοθεραπείας

τις ιατρικές οδηγίες

τα στάδια κινητοποίησης

Φυσικοθεραπεία

Η φυσικοθεραπεία αποτελεί βασικό πυλώνα για την πλήρη αποκατάσταση της λειτουργίας του ώμου μετά από αρθροσκόπηση.

Το πρόγραμμα φυσικοθεραπείας:

• σχεδιάζεται εξατομικευμένα ανάλογα με το είδος της βλάβης που αποκαταστάθηκε
• περιλαμβάνει ασκήσεις εύρους κίνησης, ενδυνάμωσης και επανεκπαίδευσης της κίνησης
• προσαρμόζεται προοδευτικά, ώστε να αποφεύγονται υπερφορτίσεις αλλά και να μην μένει ο ώμος αδρανής

Πολλές ασκήσεις μπορεί ο ασθενής να τις εκτελεί και μόνος του στο σπίτι, πάντοτε όμως μετά από καθοδήγηση του φυσικοθεραπευτή ή του ιατρού.

Ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός – Αθλητίατρος Αναστάσιος Δεληγεώργης συνεργάζεται στενά με εξειδικευμένους φυσικοθεραπευτές, ώστε κάθε ασθενής να έχει ένα πλήρες και ασφαλές πλάνο αποκατάστασης.

Γιατί να εμπιστευτείτε τον Ορθοπαιδικό Χειρουργό – Αθλητίατρο Αναστάσιο Δεληγεώργη

Ο Αναστάσιος Δεληγεώργης, Ορθοπαιδικός Χειρουργός – Αθλητίατρος, έχει εξειδικευτεί στις νεότερες τεχνικές της αρθροσκοπικής χειρουργικής σε διεθνώς πιστοποιημένα εκπαιδευτικά ορθοπαιδικά κέντρα στο εξωτερικό και στην Ελλάδα.

Έχει διατελέσει Κλινικός Εκπαιδευτής Αρθροσκόπησης σε κορυφαίανοσοκομεία του εξωτερικού και σε διεθνή συνέδρια, ενώ ως Αναπληρωτής Διευθυντής της Γ’ Ορθοπαιδικής Κλινικής του ΥΓΕΙΑ, συμμετέχει σε ένα από τα λίγα διεθνώς πιστοποιημένα εκπαιδευτικά κέντρα αρθροσκοπικής χειρουργικής στην Ελλάδα.

Η πολυετής εμπειρία και η επιστημονική του κατάρτιση αποτελούν βασικούς παράγοντες για ασφαλή επέμβαση και εξαιρετικό κλινικό αποτέλεσμα.

Συχνές ερωτήσεις για την αρθροσκόπηση ώμου