Η επικονδυλίτιδα είναι  μια επώδυνη πάθηση του αγκώνα που εμφανίζεται ως απόρροια επαναλαμβανόμενων κινήσεων ή επαναλαμβανόμενης άρσης βάρους (υπέρχρηση των χεριών). Κάποιοι άνθρωποι κάνουν σε καθημερινή βάση είτε λόγω δουλειάς είτε λόγω κάποιας δραστηριότητας την ίδια επαναλαμβανόμενη κίνηση, με αποτέλεσμα να προκαλούνται μικροτραυματισμοί που οδηγούν σιγά σιγά σε φλεγμονή, μικρορήξεις και υαλοειδή εκφύλιση του τένοντα.

Είναι πιο συχνή στις γυναίκες και σε άτομα ηλικίας 30-50 ετών.

Εμφανίζεται σε αθλητές και σε χειρώνακτες  που ακολουθούν ένα συγκεκριμένο μοτίβο κινήσεων σε καθημερινή και πολύωρη βάση. Μερικά από τα επαγγέλματα που ταλαιπωρούνται συχνά από επικονδυλίτιδα είναι του υδραυλικού, του ζωγράφου, του κρεοπώλη, του ξυλουργού, του μάγειρα, του πιανίστα και της γραμματέως (και γενικότερα αυτού που δουλεύει πολλές ώρες με υπολογιστή). Τα αθλήματα τα οποία ενοχοποιούνται συχνότερα για την επικονδυλίτιδα είναι το τένις, το γκολφ, οι ρίψεις, η κολύμβηση, η ξιφασκία και η αναρρίχηση.

Ωστόσο, υπάρχουν και περιπτώσεις που κάποιος εμφανίζει τη νόσο χωρίς να είναι χειρώνακτας ή αθλητής (ιδιοπαθής επικονδυλίτιδα).

Επικονδυλίτιδα / Τα είδη

Υπάρχουν δύο είδη επικονδυλίτιδας ανάλογα με το σημείο εμφάνισής της: η έσω, στην εσωτερική πλευρά του αγκώνα και η έξω, στην εξωτερική πλευρά. Στις δύο πλευρές του αγκώνα βρίσκονται οι επικόνδυλοι (έσω και έξω επικόνδυλος) που είναι δύο οστικές προεξοχές από τις οποίες εκφύονται οι μύες του αντιβραχίου (το τμήμα από τον αγκώνα έως τον καρπό).

Η έξω επικονδυλίτιδα που είναι συχνότερη, είναι τενοντίτιδα ή τενοντοπάθεια (φλεγμονή – εκφύλιση των τενόντων) των μυών του αντιβραχίου που προκαλούν έκταση του αγκώνα (εκτείνοντες) και καταφύονται στον έξω επικόνδυλο. Είναι γνωστή και ως αγκώνας των τενιστών (tennis elbow). Ο πόνος ξεκινά από τον τένοντα στην εξωτερική πλευρά του αγκώνα και μπορεί να εκτείνεται στο αντιβράχιο έως τον καρπό.

Η έσω επικονδυλίτιδα είναι τενοντίτιδα των μυών που κάμπτουν τον καρπό, στρίβουν το αντιβράχιο προς τα έσω (πρηνισμός) και εκφύονται στην εσωτερική πλευρά του αγκώνα. Είναι γνωστή και ως αγκώνας του γκόλφερ (golfer’s elbow). Η φλεγμονή εντοπίζεται στην έκφυση των τενόντων από τον επικόνδυλο στην έσω πλευρά του αγκώνα.

Συμπτώματα

Τα βασικά συμπτώματα είναι ο πόνος στον αγκώνα που μπορεί να επεκτείνεται στο αντιβράχιο έως τον καρπό κατά τη χρήση του χεριού και η αδυναμία στον καρπό όταν ο ασθενής επιχειρεί να πιάσει κάποιο αντικείμενο. Τα συμπτώματα αυτά αναπτύσσονται σταδιακά και χειροτερεύουν με τη συνεχή χρήση του χεριού. Σε κάποιες περιπτώσεις, ακόμη και η χειραψία, μπορεί να  είναι εξαιρετικά επώδυνη.

Στην έξω επικονδυλίτιδα ο ασθενής μπορεί να νιώθει πόνο ακόμη και στην προσπάθειά του να κρατήσει ένα ποτήρι ή να πιάσει ένα πόμολο. Στην έσω επικονδυλίτιδα μπορεί να συνυπάρχουν ήπια δυσκαμψία και σπανιότερα,  μουδιάσματα στα δάχτυλα των χεριών.

Διάγνωση

Η διάγνωση της επικονδυλίτιδας γίνεται συνήθως με μία απλή κλινική εξέταση από τον ιατρό. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης ο γιατρός πραγματοποιεί τεστ τοπικής ευαισθησίας τόσο στη έσω όσο και στην έξω πλευρά του αγκώνα καθώς και κάποια άλλα ειδικά τεστ κάμψης και έκτασης του αγκώνα υπό αντίσταση. Το ιατρικό ιστορικό του ασθενούς σε συνδυασμό με την κλινική εξέταση είναι συνήθως αρκετά για τη διάγνωση.

Σε περίπτωση αμφιβολιών, ο γιατρός μπορεί να ζητήσει μαγνητική τομογραφία, υπέρηχο ή ακτινογραφία για να αποκλειστεί το ενδεχόμενο ύπαρξης άλλων παθήσεων. Σπανιότερα, μπορεί να χρειαστεί να γίνει ειδική εξέταση για την αγωγιμότητα των νεύρων-ηλεκτρομυογράφημα- για τον αποκλεισμό της πιθανότητας να υπάρχει πίεση σε αυτά.

Θεραπεία και αντιμετώπιση

Η αντιμετώπιση της επικονδυλίτιδας αρχικώς γίνεται με αποχή από τη δραστηριότητα που την προκάλεσε.

Αν ο πόνος είναι αρκετά έντονος,  ίσως χρειαστεί ο ασθενής  να λάβει αναλγητικά και αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Συνδυαστικά, μπορεί να εφαρμόσει παγοθεραπεία (εφαρμογή πάγου 3-4 φορές την ημέρα επί 15 λεπτά τη φορά).

Είναι σημαντικό να διαπιστώσει αν η κίνηση-τεχνική που χρησιμοποιεί είναι λανθασμένη και είναι αυτή που του προκαλεί τραυματισμό. Γι’ αυτό, ειδικά αν πρόκειται για αθλητική δραστηριότητα, θα πρέπει να ζητήσει από κάποιον προπονητή να του εξηγήσει πως είναι η σωστή κίνηση (π.χ. πως να κρατάει σωστά τη ρακέτα). Επίσης, μπορεί να χρειάζεται αλλαγή ή προσαρμογή ο αθλητικός του εξοπλισμός, για παράδειγμα στη ρακέτα όσον αφορά το μέγεθος ή τη σκληρότητά της (πιο μικρή ή μαλακή ρακέτα).

Οι περισσότεροι ασθενείς (ειδικά στην έξω επικονδυλίτιδα) θα παρατηρήσουν μείωση των συμπτωμάτων τους, εφαρμόζοντας απλές συμβουλές όπως ξεκούραση, πάγο, αντιφλεγμονώδη, διατάσεις και ασκήσεις έκκεντρης ενδυνάμωσης.

Ακόμη και αν βελτιωθεί η κατάσταση, ο ασθενής καλό είναι να συνεχίσει να κάνει ασκήσεις και να προσπαθήσει να ελαττώσει  τις  κινήσεις  που του προκαλούν το πρόβλημα, διότι ενέχει ο κίνδυνος να υποτροπιάσει και να γίνει χρόνιο.

Αποτελεσματικές είναι και οι ήπιες διατάσεις που ακολουθούνται από ασκήσεις έκκεντρης ενδυνάμωσης. Καλό θα είναι να του τις έχει δείξει προηγουμένως ένας φυσικοθεραπευτής, ώστε να μην τραυματίσει περαιτέρω την περιοχή.

Επίσης, ο φυσικοθεραπευτής με διάφορα μέσα, κυρίως με το κρουστικό υπερήχο (shock waves therapy) και χειρομαλάξεις μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του πόνου και στη βελτίωση της επούλωσης των τενόντων.

Αν ο ασθενής δεν μπορεί να αποφύγει τη δραστηριότητα που του προκαλεί την επικονδυλίτιδα, υπάρχει το περιαγκώνιο (ένας ειδικός νάρθηκας για επικονδυλίτιδα) που μπορεί να εφαρμόσει,  όταν κάνει την κίνηση που την επιδεινώνει.

Αν δεν έχουν αποτέλεσμα οι παραπάνω μέθοδοι, μπορεί να εφαρμοστεί κατά περίπτωση ενέσιμη θεραπεία με P.R.P (Πλάσμα Πλούσιο σε αιμοπετάλια) στην περιοχή της βλάβης. Συνήθως, η διαδικασία διαρκεί λιγότερο από 20 λεπτά, είναι ανώδυνη, δεν προκαλεί αλλεργικές αντιδράσεις και δεν εμφανίζει επιπλοκές.

Σπανιότερα, μπορούν να γίνουν εγχύσεις με κορτιζόνη.

Επεμβατική αντιμετώπιση

Αν περάσουν 6 μήνες εφαρμογής συντηρητικής θεραπείας και δεν έχει δει βελτίωση των συμπτωμάτων, μπορεί να χρειαστεί να υποβληθεί σε μια ελάχιστα επεμβατική διαδικασία, κατά την οποία με τη χρήση μικροσκοπικών εργαλείων και με πολύ μικρές τομές αφαιρείται ο ουλώδης – εκφυλισμένος ιστός που έχει σχηματιστεί και επανακαθηλώνεται ο υγιής τένοντας στον επικόνδυλο. Αμέσως μετά την επέμβαση, μπορεί να φύγει από το νοσοκομείο.

Κόστος  επικονδυλίτιδας

Ο κατάλληλος γιατρός για τη θεραπεία της επικονδυλίτιδας είναι ο ορθοπαιδικός και ο φυσίατρος. Πολύ σημαντικός είναι και ο ρόλος του φυσικοθεραπευτή, ο οποίος σε συνεργασία με το γιατρό θα ολοκληρώσει το θεραπευτικό σχήμα που θα λάβει ο ασθενής.

Το κόστος της θεραπείας της επικονδυλίτιδας εξαρτάται από τη θεραπευτική προσέγγιση. Πρέπει να συνυπολογιστεί το κόστος των φαρμάκων που θα ληφθούν και το κόστος των φυσικοθεραπειών.