Αρθροσκόπηση Ώμου

Τι είναι η Aρθροσκόπηση Ώμου;

Aρθροσκόπηση ώμου είναι μία ελάχιστα επεμβατική μέθοδος, η οποία εφαρμόζεται για την καλύτερη διάγνωση και θεραπεία διαφόρων βλαβών στην περιοχή της άρθρωσης του ώμου. Πρόκειται για μία σύγχρονη τεχνική που επιτρέπει να δούμε στο εσωτερικό της άρθρωσης, να διαγνώσουμε και να θεραπεύσουμε τα προβλήματα του ώμου, χωρίς νοσηλεία του ασθενούς.

Ο ώμος είναι μία άρθρωση που εκτελεί κινήσεις σε πολλαπλά επίπεδα και γι’ αυτό, είναι ιδιαίτερα επιρρεπής σε τραυματισμούς.

Παλιότερα, η μόνη θεραπευτική επιλογή ήταν το ανοιχτό χειρουργείο με όλα τα σχετικά συνακόλουθα προβλήματα όπως μεγάλος τραυματισμός της άρθρωσης, πολυήμερη νοσηλεία του ασθενούς και ακινητοποίηση του ώμου με πόνο για πολλές εβδομάδες.

Η πρωτοποριακή μέθοδος της αρθροσκόπησης ήρθε για να λύσει τα παραπάνω προβλήματα.

Ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός Αναστάσιος Δεληγεώργης είναι εξειδικευμένος στις νεότερες τεχνικές της αρθροσκοπικής χειρουργικής ενώ η  Γ Ορθοπαιδική Κλινική του Υγεία στην οποία είναι Δ/ντής, αποτελεί ένα από τα ελάχιστα ορθοπαιδικά κέντρα στην Ελλάδα που έχουν πιστοποιηθεί διεθνώς ως εκπαιδευτικό κέντρο αρθροσκοπικής χειρουργικής .

Ανατομία Ώμου

Ο ώμος είναι μια πολύπλοκη άρθρωση με το μεγαλύτερο εύρος κίνησης από οποιαδήποτε άλλη άρθρωση του σώματος. Βρίσκεται εκεί που συναντάται το κεντρικό τμήμα του βραχιονίου με την ωμοπλάτη και το περιφερικό άκρο της κλείδας.

Το κεντρικό τμήμα του βραχιονίου αποτελείται από την βραχιόνιο κεφαλή που έχει σφαιρικό σχήμα και βρίσκεται απέναντι από την κοίλη επιφάνεια της ωμογλήνης που είναι τμήμα της  ωμοπλάτης. Οι δύο αυτές επιφάνειες καλύπτονται από αρθρικό χόνδρο, μια λεία επιφάνεια που επιτρέπει την ομαλή ολίσθηση αλλά και την απορρόφηση των κραδασμών κατά τη διάρκεια της κίνησης και της φόρτισης.

Επιχείλιος Χόνδρος. Η ωμογλήνη περιβάλλεται στο χείλος της από έναν ισχυρό ινοχόνδρινο ιστό, τον επιχείλιο χόνδρο. Ο χόνδρος αυτός αυξάνει το βάθος της ωμογλήνης και συμβάλλει στη σταθερότητα της άρθρωσης.

Αρθρικός θύλακος. Η άρθρωση περιβάλλεται από τον αρθρικό θύλακο ο οποίος παράγει αρθρικό υγρό και λιπαίνει την άρθρωση. Επίσης, η άρθρωση περιβάλλεται από διάφορους συνδέσμους οι οποίοι συμβάλουν στη σταθερότητα της άρθρωσης.

Τενόντιο πέταλο. Τέσσερις τένοντες περιβάλλουν την άρθρωση του ώμου οι οποίοι κρατούν την κεφαλή επικεντρωμένη απέναντι στην αβαθή ωμογλήνη. Οι τένοντες αυτοί δημιουργούν ένα πέταλο που καλύπτει τη βραχιόνιο κεφαλή και τη συνδέει με την ωμοπλάτη. Το τενόντιο πέταλο αποτελείται από τους τένοντες  του Υπακανθίου, του Υπερακανθίου, του Υποπλατίου και του Ελάσσονος στρογγύλου.

Ορογόνος Θύλακος (Bursa). Πάνω από το τενόντιο πέταλο και κάτω από το ακρώμιο, το οστικό τμήμα της ωμοπλάτης που βρίσκεται πάνω από την κεφαλή, υπάρχει ένας ορογόνος θύλακος. Ο θύλακος αυτός παράγει υγρό κι επιτρέπει την ομαλή ολίσθηση του τενοντίου πετάλου που καλύπτει την κεφαλή του βραχιονίου όταν σηκώνουμε το χέρι.

Περιγραφή της αρθροσκόπησης ώμου

Ο ορθοπαιδικός χειρουργός εισάγει στο δέρμα του ώμου μέσω μίας μικρής οπής (περίπου 3-5 χιλιοστών) το αρθροσκόπιο, το οποίο φέρει μια μικροσκοπική κάμερα με ισχυρό φωτισμό και συνδέεται με μία ειδική οθόνη, όπου προβάλλεται σε μεγέθυνση εξαιρετικά καθαρή και έγχρωμη εικόνα του εσωτερικού της άρθρωσης.

Δίνεται έτσι στον χειρουργό η δυνατότητα:

• να εξετάσει προσεκτικά το εσωτερικό της άρθρωσης (του ώμου), να εντοπίσει και να διαγνώσει με μεγάλη ακρίβεια τις όποιες βλάβες,  ακόμα και τις πολύ μικρές, και στα πιο δυσπρόσιτα σημεία

• να επιδιορθώσει τις ενδαρθρικές και περιαρθρικές βλάβες με τη βοήθεια ειδικά σχεδιασμένων, πολύ λεπτών εργαλείων και εμφυτεύσιμων αδρανών υλικών, όπως ράμματα και άγκυρες. Ενδεικτικά, μπορεί να προχωρήσει σε  αποκατάσταση τενόντων που έχουν υποστεί ρήξη, σε λύση συμφύσεων, σε επιδιόρθωση βλαβών που έχουν προέλθει από εξάρθρημα (π.χ. αποκατάσταση του επιχείλιου χόνδρου).

Οι τομές που γίνονται ειναι λίγων χιλιοστών (σε αντίθεση με τις μεγάλες τομές που γίνονται στα ανοιχτά χειρουργεία) και τραυματίζουν ελάχιστα τους μυς και τους γύρω ιστούς με αποτέλεσμα τη μείωση των πιθανών επιπλοκών και του μετεγχειρητικού πόνου. Τα οποια σημαδάκια δημιουργούνται, εξαφανίζονται σταδιακά μέσα σε μερικούς μήνες.

Σε κάποιες περιπτώσεις, η εφαρμογή βιολογικών θεραπειών (εγχύσεις Βλαστοκυττάρων-Stem Cells ή Αυτόλογων Χονδροκυττάρων,  Πλάσματος Πλούσιου σε Αιμοπετάλια-PRP) σε συνδυασμό με την αρθροσκόπηση (παράλληλα με την επέμβαση ή και μετά) μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην αποκατάσταση της βλάβης.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η αρθροσκόπηση του ώμου διαρκεί το πολύ μία ώρα. Πραγματοποιείται με συνδυασμό περιοχικής και ελαφριάς γενικής αναισθησίας ανάλογα με το ιστορικό του ασθενούς και ο ασθενής επιστρέφει την ίδια ημέρα σπίτι του.

Αρθροσκοπικές τεχνικές

Διαφορετικές, εξελιγμένες  αρθροσκοπικές τεχνικές εφαρμόζονται ανάλογα με το είδος και τη βαρύτητα της βλάβης.

Στις απλές βλάβες, γίνεται άμεση επιδιόρθωσή τους (όπως συρραφή τενόντων, λύση συμφύσεων) ενώ στις βαρύτερες περιπτώσεις, μπορούν να εφαρμοστουν πιο σύνθετες και εξελιγμένες τεχνικές σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία. Ενδεικτικά, αναφέρονται:

• σε μαζικές, μη επιδιορθώσιμες ρήξεις του τενοντίου πετάλου, μπορεί ανά περίπτωση να γίνει ανακατασκευή του άνω αρθρικού θυλάκου με χρήση μοσχεύματος από τον ίδιο τον ασθενή (αυτομόσχευμα) ή  να γίνουν τενοντομεταφορές για την υποκατάσταση της λειτουργίας κάποιου μυός
• σε υποτροπιάζοντα εξαρθρήματα και σε περιπτώσεις με μεγάλα οστικά ελλείμματα της άρθρωσης του ώμου, πραγματοποιείται τοποθέτηση οστικού αυτομοσχεύματος (τεχνική bone block) από το λαγόνιο οστό ή μετάθεση της κορακοειδούς απόφυσης (τεχνική Latarjet).

Πλεονεκτήματα αρθροσκόπησης ώμου

• Ελάχιστα επεμβατική μέθοδος
• Ελάχιστα τραυματική
• Υψηλή διαγνωστική ακρίβεια
• Δε χρειάζεται νοσηλεία
• Σημαντικά μικρότερη πιθανότητα επιπλοκών
• Ελάχιστος μετεγχειρητικός πόνος
• Αποτελεσματικότερη και ταχύτερη θεραπευτική αποκατάσταση
• Καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα λόγω των πολύ μικρών τομών (όχι ουλές ή δυσμορφίες στο δέρμα). Επιπλέον, τα όποια σημάδια πρακτικά εξαφανίζονται.

Ενδείξεις για τη διενέργεια αρθροσκόπησης ώμου

Η αρθροσκόπηση  ώμου πραγματοποιείται κυρίως για την αντιμετώπιση των παρακάτω παθήσεων:

• Ρήξη του τενοντίου πετάλου
• Ρήξη επιχειλίου χόνδρου και συνδέσμων του ώμου σε εξαρθρήματα ή οξεία και χρόνια αστάθεια
• Εμμένουσα ασβεστοποιός τενοντίτιδα
• Δυσκαμψία ώμου (Παγωμένος Ώμος)
• Παθήσεις του τένοντα της μακράς κεφαλής του δικεφάλου μυός
• Βλάβες, κακώσεις του αρθρικού χόνδρου
• Πίεση υπερπλάτιου νεύρου
• Σύνδρομο πρόσκρουσης
• Παθήσεις του αρθρικού υμένα
• Ύπαρξη ελεύθερων ενδοαρθρικών σωμάτων
• Επιλεγμένα κατάγματα
• Αρχόμενη αρθρίτιδα

Μετεγχειρητική Αποκατάσταση

Μετά το χειρουργείο προτείνεται συνήθως για τις πρώτες ημέρες η χρήση εδικής ανάρτησης ώμου η οποία επιτρέπει να γίνεται χρήση του χεριού για τις καθημερινές βασικές λειτουργίες. Μετεγχειρητικά, συνήθως δεν υπάρχει ιδιαίτερος πόνος και χορηγούνται προληπτικά για τις πρώτες ημέρες απλά παυσίπονα.

Ο ασθενής μετά την επέμβαση θα πρέπει να παρακολουθείται τακτικά και συστηματικά από τον ιατρό για τον έλεγχο της προόδου επούλωσης των τραυμάτων αλλά και για να του δοθούν οι απαραίτητες οδηγίες για κινητοποίηση. Όταν υπάρχουν ράμματα, αφαιρούνται συνήθως ύστερα από 8-10 ημέρες.

Απαραίτητο για την πετυχημένη μετεγχειρητική αποκατάσταση θεωρείται ο ασθενής να ακολουθήσει στη συνέχεια ειδικό πρόγραμμα αποκατάστασης.

Φυσικοθεραπεία

Απαραίτητη είναι η φυσικοθεραπεία για την αποκατάσταση του ασθενούς, κυρίως με την μορφή ασκήσεων τις οποίες ο ασθενής μπορεί να πραγματοποιεί και μόνος του στο σπίτι κατόπιν  καθοδήγησης απο το φυσικοθεραπευτή ή τον ιατρό. Το πρόγραμμα φυσικοθεραπείας εξατομικεύεται ανάλογα με το είδος και την έκταση της βλάβης που επιδιορθώθηκε με την αρθροσκόπηση.

Συχνές ερωτήσεις για την αρθροσκόπηση ώμου

Ποιος είναι ο χρόνος παραμονής στο νοσοκομείο;

Σε αντίθεση με άλλες επεμβάσεις, η αρθροσκόπηση ώμου είναι μια διαδικασία ελάχιστα επεμβατική. Έτσι, στις περισσότερες περιπτώσεις, ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει στο σπίτι του ύστερα από κάποιες ώρες.

Τι αναισθησία χορηγείται κατά την αρθροσκόπηση ώμου;

Αρχικά, θα πρέπει να τονίσουμε ότι κάθε περίπτωση ασθενούς είναι διαφορετική. Η αναισθησία που θα χορηγηθεί στον ασθενή, εξαρτάται από το ιατρικό του ιστορικό όπως και από τη σοβαρότητα της πάθησής του. Πάντως, στην αρθροσκόπηση ώμου τις περισσότερες φορές εφαρμόζεται ένας συνδυασμός τοπικής αναισθησίας με ήπια ολική αναισθησία.

Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές της επέμβασης;

Κατά την αρθροσκόπηση ώμου συνήθως δεν παρουσιάζονται επιπλοκές. Θεωρητικά όλες οι επεμβάσεις μπορεί να παρουσιάσουν επιπλοκές οι οποίες αφορούν μόλυνση του σημείου επέμβασης, οίδημα, βλάβη στα νεύρα. Η πιθανότητα όμως να παρουσιαστεί κάτι από όλα αυτά είναι εξαιρετικά σπάνια σε χειρουργεία σαν την αρθροσκόπηση ώμου που είναι ελάχιστα επεμβατική. Επίσης, η συστηματική παρακολούθηση μετεγχειρητικά, μειώνει ακόμη περισσότερο την περίπτωση επιπλοκών.

Βασικοί παράγοντες από τους οποίους εξαρτάται η πιθανότητα εμεμφάνισης επιπλοκών είναι η ικανότητα και η εμπειρία του χειρουργού, το μέγεθος του χειρουργικού τραύματος, η συστηματική παρακολούθηση του ασθενούς μετά την επέμβαση, η συνέπεια του ασθενούς στην τήρηση του φυσικοθεραπευτικού προγράμματος.

Ποιο είναι το κόστος της αρθροσκόπησης ώμου;

Η περίπτωση κάθε ασθενούς είναι διαφορετική. Γι’ αυτό και δεν μπορεί να οριστεί ακριβές κόστος για την επέμβαση. Αυτό εξαρτάται από το μέγεθος της βλάβης, τα ειδικά υλικά και τον ιατρικό εξοπλισμό που πρέπει να χρησιμοποιηθεί (εξειδικευμένο ή μη) κ.ά.

Αν διαβάζοντας στην αναλυτική αρθρογραφία τα συμπτώματα της αρθροσκόπησης ώμου διαπιστώσατε ταύτιση, παρακαλώ επικοινωνήστε με τον ιατρό. Μαζί θα μπορέσετε να βρείτε την κατάλληλη εξατομικευμένη λύση για εσάς.